شیوه تولید کالاییِ غیر سرمایه داری

شکل اجتماعی تولید هرچه باشد، کارگران و وسایل تولید، همیشه عوامل آن باقی می مانند. اما اگر آن‌ها در حالت جدایی متقابل باشند، فقط بالقوه عوامل تولید شمرده می شوند. برای اینکه اساساً تولیدی رخ دهد، باید این دو عامل با هم پیوند یابند. شکل و شیوه ی ویژه ای که این پیوند در آن تحقق می‌یابد، اعصار اقتصادی متفاوتِ ساختار اجتماعی را از یکدیگر متمایز می کند.

هر نوع عملیات برای تولید کالایی، هم زمان به عملیاتی برای استثمار نیروی کار بدل می‌شود اما فقط شیوه تولید کالایی سرمایه‌داری، شیوه‌ی دوران ساز استثمار است که در جریان تکامل تاریخی اش  تمامی ساختار اقتصادی جامعه را، به شیوه‌ای که تمامی اعصار پیشین را تحت الشعاع قرار می‌دهد، با سازمان دادنِ فرایند کار و گسترش عظیم فن آوری، زیر و رو می‌کند.

کاپیتال – مارکس –  جلد دوم – کارکرد سرمایه مولد - حسن مرتضوی – لاهیتا

____________

نکته: شیوه تولید کالایی الزاما شیوه تولید کالایی سرمایه داری نیست. بعد از دوران سرمایه داری هم  شیوه تولید کالایی داریم؛ اما شیوه تولید کالایی غیر سرمایه داری!